Blijf op de hoogte van het nieuws
Onder het toeziend oog van Vlaams minister van Economie en Innovatie Jo Brouns, Vlaams minister van Energie Zuhal Demir en burgemeester van Stad Genk Wim Dries, werd op Thor Park de eerste spadesteek gegeven voor twee nieuwe infrastructuurprojecten van de onderzoekssamenwerking EnergyVille: CollecThor en THOREAQ. Beide projecten maken deel uit van het Open Thor Living Lab, een levend energielabo dat zich uitstrekt over Thor Park, de sociale woonwijk Nieuw Texas, de tuinwijken van Waterschei en KRC Genk. Ze vormen een belangrijke hefboom voor innovatief onderzoek naar nieuwe bouwtechnieken en verwarmingstechnologieën.
CollecThor: warmte en koude uitwisselen via de ondergrond
Het behoeft deze dagen niet veel uitleg dat warmte en koude belangrijke energiedragers zijn. In verwarming en koeling van gebouwen schuilt bovendien nog een groot potentieel om te verduurzamen. CollecThor – het thermisch netwerk van de vijfde generatie waarvoor vandaag het startschot gegeven werd op Thor Park – wil het maximale potentieel van intelligente thermische netwerken onderzoeken. De bedoeling is om gebouwen duurzaam te verwarmen en te koelen, en via de ondergrond maximaal restwarmte en -koude onderling uit te wisselen en op te slaan. In de eerste fase zullen de bestaande gebouwen op Thor Park (Thor Central, IncubaThor, EnergyVille 1 en 2) en de nog vrijliggende kavels (in totaal nog ruimte voor acht bijkomende gebouwen) aangesloten worden op dit netwerk.
Gerrit Jan Schaeffer, General Manager van EnergyVille: “Het potentieel van vijfdegeneratie-warmtenetten, waarbij energieoverschotten maximaal benut worden door onderlinge uitwisseling en opslag, is erg groot. Dit soort thermische netten, waarbij er in principe geen extra warmtebron nodig is, zullen heel belangrijk zijn om het niveau van hernieuwbare energie in lokale energiekringlopen te maximaliseren. Door een industrialisering van de aanpak, de ontwikkeling van een intelligent controlesysteem, en een verduidelijking van de organisatie- en businessmodellen, ambiëren we een accelerator te zijn voor toekomstige projecten.”
THOREAQ: nieuwe bouw- en energietechnieken testen in twee identieke testwoningen
Ook op het vlak van duurzaam bouwen en verbouwen is er werk aan de winkel. 40% van de Europese energievraag vindt namelijk plaats in gebouwen, wat resulteert in een aandeel van 36% van alle Europese CO2-emissies.
Innovatie en opschaling zijn daarom van essentieel belang. THOREAQ – dat net als CollecThor vandaag werd voorgesteld – heeft als doel een permanente onderzoeksinfrastructuur te ontwikkelen waarin samen met bedrijven innovaties op vlak van renovatietechnieken, verbetering van de binnenluchtkwaliteit en integratie van energiesystemen in reële omstandigheden getest en gevalideerd kunnen worden. Het gaat bijvoorbeeld om productinnovaties (geïntegreerde technieken, verbeterde warmtepompen of ventilatiesystemen) maar ook om de koppeling, slimme sturing en naadloze wisselwerking tussen deze technieken.
De infrastructuur zal bestaan uit vier eenheden: een technische hal, een werflabo en twee identieke gebouwen, gelijkaardig aan bestaande woningen en uitgerust met technieken en een set meetapparatuur. In de twee identieke testgebouwen kunnen deze technologieën bovendien, via zogeheten A/B-testen, langs elkaar getest worden. Willen we bijvoorbeeld weten hoe verschillende warmtepompen presteren in combinatie met verschillende isolatietechnieken, opslagsystemen of zonneweringen, dan kan dat in de verschillende testgebouwen, die bewoond zullen worden door virtuele inwoners.
“Met THOREAQ willen we vooral een veilige testomgeving in reële omstandigheden realiseren”, gaat Gerrit Jan Schaeffer verder. “De infrastructuur zal vanaf 2024 opengesteld worden voor bedrijven zodat zij hun innovatieve producten en diensten in interactie met heel wat verschillende systemen en componenten op gebouwniveau kunnen testen. Een tweede luik binnen THOREAQ is de testinfrastructuur voor constructie-innovatie. Via nieuwe vormen van automatisatie en prefabricatie zullen we in samenwerking met lokale en internationale partners uit de bouwsector en technologie-domeinen als robotica ook inzetten op automatisatie, en dus schaalbare, meer duurzame, veiligere, en kwaliteitsvolle constructiemethodes ontwikkelen.”
Open Thor Living Lab: een levend labo met echte eindgebruikers
Beide infrastructuurprojecten maken deel uit van het Open Thor Living Lab, het grootschalige energielabo dat zich uitstrekt over Thor Park, de sociale woonwijk Nieuw Texas, de tuinwijken van Waterschei, en KRC Genk. Het is een unieke infrastructuuromgeving waar innovatie tot leven komt, en waar overheden, bedrijven en burgers ook actief betrokken worden om kennis uit te wisselen.
“Door middel van cocreatie, open innovatie en samenwerking tussen zowel bedrijven, overheden, onderzoeksinstellingen, maar vooral ook de lokale burgers, krijgen vraagstukken rond maatschappelijke thema’s concreet vorm. Een unieke testomgeving dus om betekenisvolle antwoorden en oplossingen te bieden op de klimaatdoelstellingen. Ik ben uitermate trots dat we daar vandaag weer twee mooie puzzelstukken aan toe mogen voegen”, aldus Gerrit Jan Schaeffer.
Vlaams minister van Innovatie Jo Brouns: “De huidige crisis laat zien hoe belangrijk de transitie naar duurzame en circulaire energie-oplossingen is. Daarom mogen we fier zijn op EnergyVille, dat net in deze thema’s onderzoek en innovatie ontwikkelt. Ze beperken hun innovatieve duurzame oplossingen trouwens niet tot het labo, maar breken net uit om ze in het echte leven te testen via hun Open Thor Lab, bijvoorbeeld met de nieuwste warmtenetten in hun eigen gebouwen of de beste renovatietechnieken in hun testwoningen. Hier worden de oplossingen van morgen uitgetest.”
“De energiecrisis stelt ons allemaal voor uitdagingen. Innovatiehubs als EnergyVille in Limburg bewijzen meer dan ooit hun nut in de constante zoektocht naar duurzame en betaalbare energieoplossingen. Hier worden de nieuwste verwarming en- koeltechnieken getest in levensechte situaties. Hier worden de kiemen gelegd om ooit misschien wel heel Vlaanderen en zelfs ver daarbuiten van energie te voorzien. Innovatieve projecten als deze kunnen op Vlaanderen rekenen. Via de call groene warmte hebben we meer dan 400.000 euro voorzien om de slimme koppen in Thor Park alle kansen te geven om de energievoorziening van de toekomst mee uit te denken en uit testen in realistische situaties”, zegt Vlaams minister van Energie Zuhal Demir.
Wim Dries, burgemeester Stad Genk, is trots dat deze unieke testomgeving vorm krijgt in zijn stad: “Met deze uitbreiding krijgen nog meer stakeholders toegang tot een state-of-the-art infrastructuur, kennis en een uitgebreid ecosysteem om innovatieve energieoplossingen in een reële, veilige omgeving met eindgebruikers te valideren. De cocreatie en samenwerking op Thor Park is cruciaal om de puzzelstukjes rond de energietransitie in elkaar te doen passen en zal Stad Genk helpen haar ambitieuze klimaatdoelstellingen te realiseren.”
