Provincie Limburg, POM Limburg en VDAB slaan handen in mekaar om Limburgse arbeidsmarkt te versterken

Op dinsdag 23 april tekenen het provinciebestuur van Limburg, POM Limburg en VDAB een gezamenlijke overeenkomst om de uitdagingen van de Limburgse arbeidsmarkt aan te pakken. De partijen legden 12 gedeelde doelstellingen vast, waaronder het vergroten van de instroom van 50-plussers in beroepen en het stimuleren van leerlingen voor STEM-beroepen.

Vlaams minister van Werk Jo Brouns: “Dat de provincie Limburg, de POM en VDAB de handen in elkaar slaan kan ik alleen maar toejuichen. Er blijft immers nog heel wat onontgonnen terrein waarop deze partners elkaar kunnen versterken om de Limburgse arbeidsmarkt verder een boost te geven. Dat is nodig, want met een werkzaamheidsgraad van 76,4% is Limburg er sterk op vooruit gegaan, maar staan we nog steeds voor grote uitdagingen. Om meer mensen aan de slag te krijgen, zijn lokale en provinciale partnerschappen onmisbaar. Door hun expertise en nabijheid kunnen ze goed inspelen op specifieke provinciale noden en maatwerk bieden. Deze structurele samenwerking biedt de zekerheid dat we nog meer mensen in Limburg aan de slag krijgen.”

Gedeputeerde voor Economie en voorzitter van POM Limburg Tom Vandeput: “Lange tijd was Limburg op achtervolgen aangewezen, maar nu staat Limburg op gelijk niveau met Vlaanderen. De Limburgse werkgelegenheid zit op een recordniveau. Het aantal jobs in loondienst in 2022 bedraagt 303.740 en is nog nooit zo hoog geweest. Cijfers tonen echter dat bepaalde groepen het moeilijk hebben om een duurzame loopbaan uit te bouwen. Hier is nog veel vooruitgang mogelijk. In ons economisch toekomstplan SALKturbo hebben we daarom een specifieke prioriteit ‘Inclusief Limburg’ opgenomen.”

De werkzaamheidsgraad bij 55-64-jarigen en bij laaggeschoolden ligt inderdaad opvallend lager en Limburg doet in vergelijking met Vlaanderen en Europa het (veel) minder goed.

Joris Philips, directeur VDAB Limburg: “Limburg zal zich ook schrap moeten zetten voor de vergrijzing op de arbeidsmarkt. 22% van de beroepsactieve bevolking is 55-plusser. Binnen de 10 jaar bereiken ze de pensioengerechtigde leeftijd en zullen dus uit de arbeidsmarkt stromen. Per 100 werknemers die vandaag met pensioen gaan, stromen er slechts 70 nieuwe krachten in op de arbeidsmarkt. Het probleem van vervangingen zal alleen maar toenemen als we niet de gepaste acties ondernemen om de aanwezige arbeidsreserve te activeren.”

Het aantal geregistreerde werkzoekenden bij de VDAB bedraagt in maart 2024 nog ongeveer 26.000. De cijfers tonen een licht stijgende trend. Het aantal Limburgers dat het afgelopen jaar zijn job heeft verloren, is gestegen met 7%. Het aantal werkzoekenden zal echter onvoldoende zijn om de vergrijzingsgolf op te vangen. Er zullen inspanningen moeten gebeuren om de arbeidsreserve te activeren. Per 100 Limburgers op beroepsactieve leeftijd zijn er 22 die niet aan de arbeidsmarkt deelnemen. Ongeveer de helft daarvan zijn studenten en gepensioneerden. De andere helft is ziek, blijft thuis of is gewoon niet beschikbaar voor werk.

Tussen vacature en sollicitant is er ook vaak een mismatch op het vlak van kennis en competenties. Ook hier dient aan te worden gesleuteld door bij- en herscholingen. Dit geldt ook voor de reeds werkenden. Gedeputeerde Tom Vandeput: “Een beroepsloopbaan zonder bijkomende vorming tussen de uitstroom uit school en het pensioen was vroeger heel gewoon. In de razendsnel evoluerende economie en samenleving is het nodig dat de kennis, competenties en vaardigheden van de Limburgse beroepsactieve bevolking tijdens de beroepsloopbaan worden aangescherpt. En cijfers tonen dat Limburg hier nog een tandje dient bij te steken. In 2022 nam slechts 8,4 % van de 25- tot 64-jarigen deel aan vorming en opleiding. We staan hiermee op de 32^ste plaats in de rangschikking van de SALKturbo-benchmarkregio’s. In 2028 willen we binnen de top 25 zitten en moeten we een opleidingsparticipatie van 10,5 % behalen. Dit veronderstelt de komende vijf jaar een jaarlijkse groei van 0,4%. We moeten dus meer kansen voor levenslang leren creëren.”

3 prioriteiten – 12 actielijnen

De samenwerking zal zich onder andere richten op terreinen zoals sociale economie, opleidingen en de integratie van anderstalige nieuwkomers. VDAB-directeur Joris Philips: “In Limburg staat de kracht van samenwerken centraal. Met deze overeenkomst maken we de Limburgse arbeidsmarkt nog inclusiever. Door onze acties en werkwijzen op elkaar af te stemmen, vergroten we onze impact. Samenwerking is de sleutel tot succes om ervoor te zorgen dat Limburg een voorsprong neemt en richting kopgroep sprint. Als Vlaanderen de werkzaamheidsgraad van 80% bereikt, zal dit mede dankzij Limburg zijn.”

Duurzame loopbanen

• Kansengroepen, meer bepaald jongeren met een migratieachtergrond, vrouwen met een migratieachtergrond met kinderen én langdurig zieken activeren via outreachende en geïntegreerde toeleidingsacties.
• De doorstroom van werknemers uit de sociale economie naar de reguliere arbeidsmarkt verhogen door een betere connectie van de sociale economie met de markteconomie en meer kwaliteitsvolle begeleidde jobs binnen het reguliere arbeidscircuit stimuleren voor personen die moeilijk aansluiting vinden tot de arbeidsmarkt.
• De zij-instroom van 50-plussers verhogen in knelpuntberoepen zoals de zorg, bouw, horeca en IT.
• Het aanbod voor werkplekleren en werkervaringsstages vergroten door ondernemers te steunen en te faciliteren en zo een goede transitie van de schoolbanken naar de arbeidsmarkt te verzekeren.
• Blijvende inzetbaarheid van werknemers garanderen en jobmobiliteit en doorgroei naar waardevollere arbeid stimuleren door opleidingen en vormingen.

Lerend werken en werkend leren

• Stakeholders, ondernemingen en instellingen ondersteunen in hun omgang met sociale en culturele diversiteit (inclusiedenken) zodat jongeren met een andere culturele achtergrond gestimuleerd worden en op basis van hun talenten kunnen kiezen voor de juiste toekomstgerichte levensloopbaan.
• Meer leerlingen warm maken voor opleidingen die toeleiden naar beroepen van de toekomst zoals STEM- en zorgberoepen door een actieve samenwerking tussen scholen en de bedrijfswereld en dit vanuit opleidingscampussen zoals de T2-campus.
• De digitale competenties van 50-plussers en kwetsbare doelgroepen versterken.
• Actieven inzetbaar houden door kwalificatievernieuwing of laten doorgroeien dankzij duurzame bijscholing.

Kennisnetwerk voor een duurzame arbeidsmarkt

• Onderzoek, monitoring, regiogerichte ondersteuning en coördinatie van projecten voor gelijke loopbaankansen.
• Diversiteit in (overheids)organisaties verhogen en een bewust divers en inclusief HR-beleid in Limburg stimuleren met aandacht voor minderheids- en kansengroepen.
• Het opzetten van een overkoepelend kennisnetwerk voor de uitwisseling van ideeën, acties en initiatieven op vlak van werkplekleren, werkervaringsstages, mentorschap en andere initiatieven met best practices rond talentontwikkeling.